Persbericht
ESO legt de schim van een reuzenster vast
31 oktober 2022
Een griezelig spinnenweb, magische draken of de sliertige sporen van een spook? Wat ziet u in deze opname van de Vela-supernovarest? Dit kleurrijke ‘wandkleed’ bestaat uit de spookachtige overblijfselen van een reuzenster, en werd uitermate gedetailleerd vastgelegd met de VLT Survey Telescope, die op de ESO-sterrenwacht op Paranal in het noorden van Chili staat opgesteld.
De piekerige structuur van roze en oranje wolken is alles wat is overgebleven van een zware ster die ongeveer 11.000 jaar geleden door een krachtige explosie aan zijn einde kwam. Wanneer de zwaarste sterren het einde van hun leven bereiken, spatten ze vaak met enorme knal uit elkaar. Zulke zogeheten supernova-explosies veroorzaken schokgolven die zich een weg banen door het omringende gas, dat daarbij wordt samengedrukt. Daarbij ontstaan draderige slierten van gas die door de vrijgekomen energie helder oplichten, zoals op deze foto te zien is.
De 554 miljoen pixels tellende foto geeft een ongekend detailrijk beeld van de Vela-supernovarest, die naar het zuidelijke sterrenbeeld Vela (Zeilen) is genoemd. Er passen negen volle manen op deze foto, en de wolk is zelfs nog groter dan dat. Met een afstand van slechts 800 lichtjaar is dit een van de spectaculairste supernovaresten die we kennen.
Bij de explosie werden de buitenste lagen van de ster het omringende gas in geblazen. Zo zijn de opvallende filamenten ontstaan. De ster zelf is gereduceerd tot een neutronenster – een uiterst compacte bal waarin protonen en elektronen zijn samengedrukt tot neutronen. De neutronenster in de Vela-supernovarest, iets buiten beeld linksboven, is een pulsar die maar liefst tien keer per seconde om zijn as wentelt.
De foto is een mozaïek van opnamen die met de groothoekcamera OmegaCAM van de VLT Survey Telescope (VST) zijn gemaakt. De 268 miljoen pixels tellende camera kan opnamen maken door verschillende kleurfilters. Voor deze specifieke foto van de Vela-supernovarest zijn vier verschillende filters gebruikt, hier weergegeven als een combinatie van magenta, blauw, groen en rood.
De VST is eigendom van het Nationaal Instituut voor Astrofysica in Italië, het INAF, en is met zijn spiegel van 2,6 meter een van de grootste telescopen die de nachthemel in zichtbaar licht verkent. Deze foto is het resultaat van zo’n hemelverkenning: de VST Photometric Hα Survey of the Southern Galactic Plane and Bulge (VPHAS+). Al meer dan zeven jaar brengt deze survey een aanzienlijk deel van ons eigen sterrenstelsel in kaart, waardoor astronomen beter leren begrijpen hoe sterren ontstaan, evolueren en uiteindelijk sterven.
Meer informatie
De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) stelt wetenschappers van over de hele wereld in staat om de geheimen van het heelal te ontdekken, ten bate van iedereen. Wij ontwerpen, bouwen en exploiteren observatoria van wereldklasse die door astronomen worden gebruikt om spannende vragen te beantwoorden en de fascinatie voor astronomie te verspreiden, en bevorderen internationale samenwerking op het gebied van de astronomie. ESO, in 1962 opgericht als intergouvernementele organisatie, wordt inmiddels gedragen door 16 lidstaten (België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Ierland, Italië, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland) en door het gastland Chili, met Australië als strategische partner. Het hoofdkwartier van de ESO en haar bezoekerscentrum en planetarium, de ESO Supernova, zijn gevestigd nabij München in Duitsland, maar onze telescopen staan opgesteld in de Chileense Atacama-woestijn – een prachtige plek met unieke omstandigheden voor het doen van hemelwaarnemingen. ESO exploiteert drie waarnemingslocaties: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal staan ESO’s Very Large Telescope en Very Large Telescope Interferometer, evenals surveytelescopen zoals VISTA. Ook zal ESO op Paranal de Cherenkov Telescope Array South huisvesten en exploiteren – ’s werelds grootste en gevoeligste observatorium van gammastraling. Samen met internationale partners beheert ESO APEX en ALMA op Chajnantor, twee faciliteiten die de hemel waarnemen in het millimeter- en submillimetergebied. Op Cerro Armazones, nabij Paranal, bouwen wij ‘het grootste oog ter wereld’ – ESO’s Extremely Large Telescope. Vanuit onze kantoren in Santiago, Chili, ondersteunen wij onze activiteiten in het gastland en werken wij samen met Chileense partners en de Chileense samenleving.
Links
• Voor journalisten: abonneer je op persberichten in je eigen taal
• Voor wetenschappers: heb je een verhaal? Promoot je onderzoek!
Contact
Juan Carlos Muñoz Mateos
ESO Media Officer
Garching bei München, Germany
Tel: +49 89 3200 6176
E-mail: press@eso.org
Rodrigo Alvarez (press contact België)
ESO Science Outreach Network
en Planetarium, Royal Observatory of Belgium
Tel: +32-2-474 70 50
E-mail: eson-belgië@eso.org
Over dit bericht
| Persberichten nr.: | eso2214nl-be |
| Naam: | Vela Supernova Remnant |
| Type: | Milky Way : Nebula : Type : Supernova Remnant |
| Facility: | VLT Survey Telescope |
| Instruments: | OmegaCAM |
Afbeeldingen
Our use of Cookies
We use cookies that are essential for accessing our websites and using our services. We also use cookies to analyse, measure and improve our websites’ performance, to enable content sharing via social media and to display media content hosted on third-party platforms.
ESO Cookies Policy
The European Organisation for Astronomical Research in the Southern Hemisphere (ESO) is the pre-eminent intergovernmental science and technology organisation in astronomy. It carries out an ambitious programme focused on the design, construction and operation of powerful ground-based observing facilities for astronomy.
This Cookies Policy is intended to provide clarity by outlining the cookies used on the ESO public websites, their functions, the options you have for controlling them, and the ways you can contact us for additional details.
What are cookies?
Cookies are small pieces of data stored on your device by websites you visit. They serve various purposes, such as remembering login credentials and preferences and enhance your browsing experience.
Categories of cookies we use
Essential cookies (always active): These cookies are strictly necessary for the proper functioning of our website. Without these cookies, the website cannot operate correctly, and certain services, such as logging in or accessing secure areas, may not be available; because they are essential for the website’s operation, they cannot be disabled.
Functional Cookies: These cookies enhance your browsing experience by enabling additional features and personalization, such as remembering your preferences and settings. While not strictly necessary for the website to function, they improve usability and convenience; these cookies are only placed if you provide your consent.
Analytics cookies: These cookies collect information about how visitors interact with our website, such as which pages are visited most often and how users navigate the site. This data helps us improve website performance, optimize content, and enhance the user experience; these cookies are only placed if you provide your consent. We use the following analytics cookies.
Matomo Cookies:
This website uses Matomo (formerly Piwik), an open source software which enables the statistical analysis of website visits. Matomo uses cookies (text files) which are saved on your computer and which allow us to analyze how you use our website. The website user information generated by the cookies will only be saved on the servers of our IT Department. We use this information to analyze www.eso.org visits and to prepare reports on website activities. These data will not be disclosed to third parties.
On behalf of ESO, Matomo will use this information for the purpose of evaluating your use of the website, compiling reports on website activity and providing other services relating to website activity and internet usage.
Matomo cookies settings:
Additional Third-party cookies on ESO websites: some of our pages display content from external providers, e.g. YouTube.
Such third-party services are outside of ESO control and may, at any time, change their terms of service, use of cookies, etc.
YouTube: Some videos on the ESO website are embedded from ESO’s official YouTube channel. We have enabled YouTube’s privacy-enhanced mode, meaning that no cookies are set unless the user actively clicks on the video to play it. Additionally, in this mode, YouTube does not store any personally identifiable cookie data for embedded video playbacks. For more details, please refer to YouTube’s embedding videos information page.
Cookies can also be classified based on the following elements.
Regarding the domain, there are:
- First-party cookies, set by the website you are currently visiting. They are stored by the same domain that you are browsing and are used to enhance your experience on that site;
- Third-party cookies, set by a domain other than the one you are currently visiting.
As for their duration, cookies can be:
- Browser-session cookies, which are deleted when the user closes the browser;
- Stored cookies, which stay on the user's device for a predetermined period of time.
How to manage cookies
Cookie settings: You can modify your cookie choices for the ESO webpages at any time by clicking on the link Cookie settings at the bottom of any page.
In your browser: If you wish to delete cookies or instruct your browser to delete or block cookies by default, please visit the help pages of your browser:
Please be aware that if you delete or decline cookies, certain functionalities of our website may be not be available and your browsing experience may be affected.
You can set most browsers to prevent any cookies being placed on your device, but you may then have to manually adjust some preferences every time you visit a site/page. And some services and functionalities may not work properly at all (e.g. profile logging-in, shop check out).
Updates to the ESO Cookies Policy
The ESO Cookies Policy may be subject to future updates, which will be made available on this page.
Additional information
For any queries related to cookies, please contact: pdprATesoDOTorg.
As ESO public webpages are managed by our Department of Communication, your questions will be dealt with the support of the said Department.