Komunikat prasowy

EVALSO: Nowe, szybkie łącze do chilijskich obserwatoriów

4 listopada 2010

Właśnie zainaugurowany kabel sieciowy rozciąga się przez 100 kilometrów surowej chilijskiej pustyni Atakama, tworząc nowe możliwości w obserwatoriach ESO Paranal i Cerro Armazones. Podłączenie obu obserwatoriów do głównej południowoamerykańskiej naukowej sieci szkieletowej zapełniło ostatnią lukę w szybkich połączeniach sieciowych pomiędzy obserwatoriami ESO, a Europą.

Nowy kabel jest częścią projektu EVALSO (Enabling Virtual Access to Latin American Southern Observatories) [1], współfinansowanego przez Komisję Europejską w ramach 7. Programu Ramowego (7PR) [2]. Projekt jest koordynowany przez University of Trieste, a obejmuje ESO, Observatorio Cerro Armazones (OCA, część uniwersytetu Ruhr-Universität Bochum), chilijską sieć akademicką REUNA i inne organizacje. Zarówno sam kabel, jak i projekt EVALSO obejmuje nabywanie przepustowości w istniejącej infrastrukturze, aby skompletować szerokopasmowe połączenie pomiędzy obszarem Paranal, a siedzibą ESO koło Monachium w Niemczech.

Koordynator projektu Fernando Liello powiedział: “Projekt ten to przykład wspaniałej współpracy pomiędzy członkami konsorcjum. Poza udostępnieniem szybkich połączeń do dwóch obserwatoriów dostarcza jeszcze dodatkowych korzyści dla społeczności akademickiej w Europie i Ameryce Łacińskiej”.

Lokalizacje Paranal i Armazones są idealne dla obserwacji astronomicznych ze względu na ich dużą wysokość nad poziomem morza, czyste niebo i oddalenie od zanieczyszczenia światłem. Ale ich położenie oznacza też, że są daleko od istniejącej infrastruktury komunikacyjnej, co do tej pory pozostawiało je zależne od połączeń mikrofalowych w celu przesyłania danych naukowych do stacji bazowej niedaleko Antofagasty.

Teleskopy w Obserwatorium ESO Paranal wytwarzają ponad 100 gigabajtów danych każdej nocy, co po kompresji plików odpowiada ponad 20 płytom DVD. O ile dotychczasowe połączenie jest wystarczające do przenoszenia danych z bieżącej generacji instrumentów na Bardzo Dużym Teleskopie VLT, nie ma wystarczającej przepustowości do obsługi danych z teleskopu VISTA (Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy, zobacz eso0949) oraz dla nowej generacji instrumentów, które zostaną zainstalowane na VLT w ciągu kilku kolejnych lat.

Oznacza to, że dla większości danych pochodzących z Paranal jedynym praktycznym sposobem przesyłania do Kwatery Głównej ESO było dostarczanie ich na dyskach twardych i wysyłanie pocztą lotniczą. Powodowało to konieczność czekania dni, a nawet tygodni, zanim obserwacje z VISTA były gotowe do analizy.

Nawet przy dokładnym wydzielaniu łącza i wyrafinowanych algorytmach zarządzania danymi, aby łącze było użytkowane tak wydajnie, jak to tylko możliwe, może ono być przepełnione w okresach szczytowych. O ile nie powoduje to obecnie większych problemów, to jednak sugeruje, że połączenie osiąga swój limit przepustowości.

Dyrektor generalny ESO Tim de Zeeuw powiedział: “Obserwatorium ESO Paranal rozrasta się o nowe teleskopy i instrumenty. Nasze światowej klasy obserwatoria potrzebują najnowocześniejszej infrastruktury.”

W miejscu dotychczasowego połączenia, która ma limit 16 megabitów na sekundę (zbliżony do łączna szerokopasmowego ADSL), EVALSO umożliwi znacznie szybsze połączenie 10 gigabitów na sekundę – co jest prędkością wystarczającą do przesłania całego filmu DVD w ciągu sekund [3].

Mario Campolargo, dyrektor nowych technologii i infrastruktur w Komisji Europejskiej, powiedział: “Jest strategiczne ważne, aby społeczność astronomów w Europie miała najlepszy możliwy dostęp do obserwatoriów ESO:to jeden z powodów, dla których Unia Europejska wspiera rozwój regionalnej, naukowej infrastruktury informatycznej w Ameryce Łacińskiej i łączy ją z siecią GÉANT [4] i z innym strukturami informatycznymi Unii Europejskiej.”

Wielki wzrost przepustowości łącza pozwoli zwiększyć wykorzystanie danych z Paranal z dużych odległości w czasie rzeczywistym. Pozwoli na łatwiejsze monitorowanie wydajności teleskopu VISTA i szybszy dostęp do danych VLT, zwiększając szybkość kontroli jakości. Wraz z poszerzonym łączem otworzą się nowe możliwości, takie jak udział astronomów i techników w spotkaniach prowadzonych jako wideokonferencje w trybie high-definition, bez potrzeb podróżowania do Chile. Co więcej, patrząc w przyszłość, nowe połączenie dostarcza wystarczającą przepustowość dla ciągle rosnących ilości informacji z Paranal i Armazones w kolejnych latach, gdy zaczną być użytkowane nowe, intensywnie obciążające łącze instrumenty.

Natychmiastowy zdalny dostęp do danych w odległych lokalizacjach to nie tylko oszczędność pieniędzy i uczynienie pracy obserwatorium bardziej efektywną. Dla niespodziewanych i nieprzewidywalnych zdarzeń, takich jak rozbłyski gamma, nigdy nie ma wystarczająco dużo czasu dla astronomów na podróż do obserwatoriów. EVALSO da ekspertom szansę na zdalną pracę nad tymi zdarzeniami prawie tak jakby byli w obserwatorium.

Uwagi

[1] Projekt EVALSO jest finansowany w ramach 7. Programu Ramowego Komisji Europejskiej i  stanowi partnerstwo pomiędzy następującymi instytucjami: Universita degli Studi di Trieste (Włochy), ESO, Ruhr-Universität Bochum (Niemcy), Consortium GARR (Gestione Ampliamento Rete Ricerca) (Włochy), Universiteit Leiden (Holandia), Istituto Nazionale di Astrofisica (Włochy), Queen Mary, University of London (Wielka Brytania), Cooperacion LatinoAmericana de Redes Avanzasas (CLARA) (Urugwaj) oraz Red Universitaria Nacional (REUNA) (Chile).

[2] 7PR (7. Program Ramowy w zakresie badań i rozwoju technologicznego, prowadzony przez Komisję Europejską) jest głównym instrumentem Unii Europejskiej w zakresie finansowania badań naukowych. Jego celem jest wykreowanie lub utrzymanie roli Unii Europejskiej jako światowego lidera w priorytetowych obszarach nauki i technologii.

[3] Nowo położony kabel ma przepustowośc 10 gigabitów na sekundę. Cała infrastruktura sieciowa pomiędzy Paranal, a Kwaterą Główną ESO w Niemczech jest teoretycznie zdolna przesyłać dane z maksymalną prędkością 1 gigabita na sekundę.

[4] GÉANT jest ogólnoeuropejską siecią dedykowaną społeczności naukowej i edukacyjnej. Łączy 40 milionów użytkowników w 40 krajach.

Więcej informacji

ESO, Europejskie Obserwatorium Południowe, jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Należy do niego 14 krajów: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz teleskop VISTA, największy na świecie instrument do przeglądów nieba. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 42-metrowy Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się "największym okiem świata na niebo".

Linki

• Projekt EVALSO
• Inauguracja EVALSO

Kontakt

Gonzalo Argandoña
ESO education and Public Outreach Department
Santiago, Chile
Tel.: +56-2-463-3258
Tel. kom.: +56-9-9-829-4202
E-mail: gargando@eso.org

Giorgio Filippi
ESO Telescopes Division
Garching bei München, Germany
Tel.: +49-89-3200-6325
E-mail: gfilippi@eso.org

Lars Lindberg Christensen
ESO education and Public Outreach Department
Garching bei München, Germany
Tel.: +49-89-3200-6761
E-mail: lars@eso.org

Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych