Cisza przed burzą
To piękne zdjęcie portretuje galaktyki NGC 799 (na dole) i NGC 800 (na górze), położone w konstelacji Wieloryba. Para galaktyk została po raz pierwszy zaobserwowana przez amerykańskiego astronoma Lewisa Swifta w 1885 roku.
Znajdują się w odległości około 300 milionów lat świetlnych, a nasz widok "z góry" pozwala na wygodne podziwianie kształtów. Podobnie jak Droga Mleczna - nasza galaktyka - obiekty te są galaktykami spiralnymi, z charakterystycznymi długimi ramionami ciągnącymi się w stronę jasnego zgrubienia w centrum. W wyraźnych ramionach spiralnych w gromadach (małe niebieskie kropki na zdjęciu) powstaje wielka liczba młodych, gorących, niebieskich gwiazd, natomiast w centralnym zgrubieniu znajduje się duża grupa chłodniejszych, czerwieńszych, starych gwiazd, zgrupowanych w zwarty, prawie sferyczny region.
Na pierwszy rzut oka galaktyki te wyglądają podobnie, ale diabeł tkwi w szczegółach. Oprócz oczywistej różnicy w rozmiarach, jedynie NGC 799 posiada poprzeczkę rozciągającą się od zgrubienia centralnego oraz ramiona spiralne rozwijające się z końców poprzeczki. uważa się, że galaktyczne poprzeczki odgrywają rolę mechanizmu, który napędza gaz z ramion spiralnych do centrum, intensyfikując procesy gwiazdotwórcze. W 2004 roku w NGC 799 zaobserwowano także supernową, która otrzymała oznaczenie SN2004dt.
Inną interesującą różnicą jest liczba ramion spiralnych. Mała NGC 800 ma trzy jasne ramiona, podczas gdy NGC 799 tylko dwa, relatywnie słabe, ale szersze. Rozpoczynają się na końcu poprzeczki i zakręcają prawie kompletnie dookoła galaktyki, tworząc strukturę, która wygląda prawie jak pierścień.
Chociaż może wydawać się, że zdjęcie przedstawia dwie imponujące, bliskie siebie galaktyki spiralne, koegzystujące w nieskończonym spokoju, to nic nie może być dalsze od prawdy. Możemy być właśnie świadkiem ciszy przed burzą. Nie wiemy dokładnie co przyniesie przyszłość, ale zazwyczaj gdy dwie galaktyki są wystarczająco blisko siebie, oddziałują ze sobą przez setki milionów lat za pomocą grawitacyjnych zaburzeń. W niektórych przypadkach zachodzą tylko niewielkie oddziaływania, powodujące zaburzenia kształtów, ale czasami galaktyki zderzają się, formując jedną, nową, większą galaktykę.
Zdjęcie uzyskano za pomocą instrumentu FORS1 na 8,2-metrowym teleskopie VLT na szczycie Cerro Paranal w Chile. Składa się z ekspozycji wykonanych w trzech filtrach (B, V, R).
Na zdjęciu widać także pięć planetoid - czy dostrzegasz je wszystkie? Planetoidy przemieściły się pomiędzy poszczególnymi ekspozycjami, pozostawiając kolorowe ślady na zdjęciu.
Źródło:ESO
O zdjęciu
Identyfikator: | potw1332a |
Język: | pl |
Typ: | Obserwacje |
Data publikacji: | 12 sierpnia 2013 10:00 |
Rozmiar: | 1980 x 1789 px |
O obiekcie
Nazwa: | NGC 799, NGC 800 |
Typ: | Local Universe : Galaxy : Type : Spiral |
Odległość: | 300 milion lat świetlnych |
Constellation: | Cetus |
Współrzędne
Pozycja (RA): | 2 2 12.31 |
Pozycja (Dec): | 0° 6' 3.41" |
Pole widzenia: | 6.60 x 5.96 arcminutes |
Orientacja: | North is 180.0° prawo of vertical |
Kolory i filtry
Pasmo | Teleskop |
---|---|
Optyczny B | Very Large Telescope FORS1 |
Optyczny V | Very Large Telescope FORS1 |
Optyczny R | Very Large Telescope FORS1 |