Komunikat prasowy

Gromada w gromadzie

25 kwietnia 2012

Gromada gwiazd NGC 6604 została ukazana na nowym zdjęciu z instrumentu Wide Field Imager, działającego na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile. Często umyka uwadze na rzecz swoje jaśniejszej sąsiadki, mgławicy Orzeł (znanej też jako Messier 16), która znajduje się tuż obok. Ale kadr tego zdjęcia prezentuje samodzielnie gromadę NGC 6604, wśród krajobrazu otaczających obłoków gazu i pyłu, ukazując jej piękno.

NGC 6604 jest jasnym zgrupowaniem gwiazd widocznym w lewym górnym rogu zdjęcia. To młoda gromada gwiazd, która stanowi najgęstszą część szerszej asocjacji zawierającej około stu jasnych, niebiesko-białych gwiazd [1]. Zdjęcie pokazuje także mgławicę powiązaną z gromadą – obłok świecącego gazu wodorowego zwany Sh2-54 [2] – oraz obłoki pyłu.

NGC 6604 znajduje się około 5500 lat świetlnych od nas i widoczna jest w gwiazdozbiorze Węża na niebie północnym. Położona jest około dwa stopnie na północ od mgławicy Orzeł (eso0926). Jasne gwiazdy łatwo dostrzec za pomocą małego teleskopu, po raz pierwszy skatalogował je w 1784 roku William Herschel. Jednak słaby obłok gazu umykał uwadze aż do lat 50. ubiegłego wieku, kiedy to został skatalogowany przez Stewarta Sharplessa na fotografiach z atlasu nieba National Geographic–Palomar Sky Atlas.

Gorące, młode gwiazdy gromady pomagają powstawać w NGC 6604 nowym generacjom gwiazd, zbierając w zwartym obszarze materiał gwiazdotwórczy dzięki swoim wiatrom gwiazdowym i promieniowaniu. Druga generacja gwiazd szybko zastąpi pierwszą, gdyż mimo że najjaśniejsze młode gwiazdy są bardzo masywne, to szybko zużywają swoje paliwo i żyją krótko.

Oprócz estetyki, NGC 6604 ma jeszcze inne powody, aby przyciągnąć wzrok astronomów, gdyż posiada dziwną kolumnę gorącego, zjonizowanego gazu emanującego ze środka. Podobne kolumny gazu, które są kanałami z materiałem wypływającym z młodych gromad gwiazd, znaleziono także gdzie indziej w Drodze Mlecznej oraz w innych galaktykach spiralnych, ale NGC 6604 jest stosunkowo blisko, pozwalając astronomom na dokładne badania.

Ta konkretna kolumna (często określana przez astronomów jako „komin”) jest prostopadła do płaszczyzny galaktyki i rozciąga się na długość 650 lat świetlnych. Astronomowie sądzą, że za wytworzenie komina odpowiedzialne są gorące gwiazdy w NGC 6604, ale aby w pełni zrozumieć tę nietypową strukturę, konieczne są dalsze badania.

Uwagi

[1] Ta asocjacja gwiazdowa nosi nazwę Serpens OB. Pierwsza część nazwy odnosi się do gwiazdozbioru, w którym asocjacja się znajduje, a litery OB określają typ widmowy gwiazd. O oraz B to dwa najgorętsze typy widmowe w klasyfikacji widmowej, większość gwiazd tych typów jest bardzo jasna, względnie młoda i ma barwę niebiesko-białą

[2] Nazwa Sh2-54 oznacza, że obiekt jest 54. w drugim katalogu Sharplessa obszarów HII, opublikowanym w 1959 roku.

Więcej informacji

W roku 2012 mija 50. rocznica utworzenia Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO). ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Jest wspierane przez 15 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 40-metrowej klasy Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.

Linki

• Zdjęcia 2,2-metrowego Teleskopu MPG/ESO
• Inne zdjęcia uzyskane za pomocą 2,2-metrowego Teleskopu MPG/ESO
• Zdjęcia La Silla

Kontakt

Krzysztof Czart
Centrum Astronomii UMK
Toruń, Poland
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Richard Hook
ESO, La Silla, Paranal, E-ELT and Survey Telescopes Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
Tel. kom.: +49 151 15 37 35 91
E-mail: rhook@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych

Jest to tłumaczenie Komunikatu prasowego ESO eso1218