Komunikat prasowy
Projektant teleskopów ESO Raymond Wilson otrzymał prestiżową Nagrodę Kavliego z astrofizyki
4 czerwca 2010
Raymond Wilson, którego pionierskie badania w optyce w ESO umożliwiły istnienie dzisiejszych wielkich teleskopów, dzięki technologii „optyki aktywnej”, został laureatem Nagrody Kavliego 2010 z astrofizyki. Założyciel i pierwszy lider Grupy Optyki i Teleskopów w ESO podzielił wartą milion dolarów nagrodę z dwoma amerykańskimi naukowcami, Jerrym Nelsonem i Rogerem Angelem.
Przyznawana co dwa lata nagroda została ustanowiona w 2008 r. przez Norweską Akademię Nauk, Fundację Kavliego oraz norweskie Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych. Otrzymują ją naukowcy, którzy wnieśli znaczący wkład w rozwój wiedzy z zakresu nanotechnologii, neurologii i astrofizyki. Nagroda funkcjonuje jako uzupełnienie dla Nagrody Nobla.
Nagroda nosi imię swojego fundatora Freda Kavliego, norweskiego przedsiębiorcy i filantropa, który później założył Kavlico Corporation w Stanach Zjednoczonych – dzisiaj jednego z największych na świecie dostawców detektorów dla aeronautyki, do zastosowań w samochodach oraz w przemyśle.
Wilson, który rozpoczął pracę w ESO w 1972 r., usiłował uzyskać perfekcję w optyce, rozwijając pomysł optyki aktywnej jako sposobu na udoskonalenie rozmiaru luster głównych teleskopów. To ich wielkość determinuje zdolność teleskopu do zbierania światła i badania słabych, odległych obiektów. Przed erą optyki aktywnej lustra o średnicy ponad sześciu metrów nie nadawały się do użytku, były zbyt ciężkie, kosztowne i odkształcały się z powodu grawitacji i zmian temperatury. Użycie optyki aktywnej, która zachowuje optymalną jakość obrazu poprzez nieustanne korygowanie kształtu lustra podczas prowadzenia obserwacji, umożliwiło tworzenie lżejszych i cieńszych tzw. „luster meniskowych”.
Pierwszą implementację optyki aktywnej Wilson zastosował w rewolucyjnym Teleskopie Nowej Technologii (NTT - New Technology Telescope) w Obserwatorium ESO La Silla i kontynuował rozwój i udoskonalanie technologii aż do swojego przejścia na emeryturę w 1993 r. Od tamtej pory optyka aktywna stała się standardową częścią współczesnej astronomii, stosowana jest w każdym dużym teleskopie, włącznie z Bardzo Dużym Teleskopem VLT (ESO’s Very Large Telescope), siecią teleskopów składającą się z czterech pojedynczych instrumentów o 8,2-metrowych lustrach grubych na 17,5 cm. Optyka aktywna umożliwiła VLT stanie się najbardziej efektywnym obserwatorium naziemnym, będzie także integralną częścią projektu Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu Europejskiego E-ELT (ESO’s European Extremely Large Telescope). Technologia optyki aktywnej jest także częścią bliźniacznych 10-metrowych teleskopów Kecka, 8,2-metrowego teleskopu Subaru i dwóch 8,1-metrowych teleskopów Gemini.
Współlaureaci Jerry Nelson i Roger Angel byli pionierami w segmentacji głównych luster teleskopów – tak jak to zastosowano w teleskopach Kecka, a także w rozwoju lekkich zwierciadeł o dużej światłosile.
Webcast z Oslo (Norwegia) z ceremonii ogłoszenia laureatów nagrody jest dostępny na www.kavlifoundation.org i www.kavliprize.no.
Więcej informacji
ESO, Europejskie Obserwatorium Południowe, jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Należy do niego 14 krajów: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz teleskop VISTA, największy na świecie instrument do przeglądów nieba. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 42-metrowy Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.
Linki
Kontakt
Jason Spyromilio
ESO, Head of the E-ELT Telescope Project Office
Garching, Germany
Tel.: +49 89 3200 6411
E-mail: jspyromi@eso.org
Lars Lindberg Christensen
ESO, Head of ESO education and Public Outreach Department
Garching, Germany
Tel.: +49 89 3200 6761
Tel. kom.: +49 173 387 2621
E-mail: lars@eso.org
Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO
oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org
O komunikacie
| Komunikat nr: | eso1022pl |
| Nazwa: | Raymond Wilson |
| Typ: | Unspecified : People : Scientist |
| Facility: | Other |
Zdjęcia
Our use of Cookies
We use cookies that are essential for accessing our websites and using our services. We also use cookies to analyse, measure and improve our websites’ performance, to enable content sharing via social media and to display media content hosted on third-party platforms.
ESO Cookies Policy
The European Organisation for Astronomical Research in the Southern Hemisphere (ESO) is the pre-eminent intergovernmental science and technology organisation in astronomy. It carries out an ambitious programme focused on the design, construction and operation of powerful ground-based observing facilities for astronomy.
This Cookies Policy is intended to provide clarity by outlining the cookies used on the ESO public websites, their functions, the options you have for controlling them, and the ways you can contact us for additional details.
What are cookies?
Cookies are small pieces of data stored on your device by websites you visit. They serve various purposes, such as remembering login credentials and preferences and enhance your browsing experience.
Categories of cookies we use
Essential cookies (always active): These cookies are strictly necessary for the proper functioning of our website. Without these cookies, the website cannot operate correctly, and certain services, such as logging in or accessing secure areas, may not be available; because they are essential for the website’s operation, they cannot be disabled.
Functional Cookies: These cookies enhance your browsing experience by enabling additional features and personalization, such as remembering your preferences and settings. While not strictly necessary for the website to function, they improve usability and convenience; these cookies are only placed if you provide your consent.
Analytics cookies: These cookies collect information about how visitors interact with our website, such as which pages are visited most often and how users navigate the site. This data helps us improve website performance, optimize content, and enhance the user experience; these cookies are only placed if you provide your consent. We use the following analytics cookies.
Matomo Cookies:
This website uses Matomo (formerly Piwik), an open source software which enables the statistical analysis of website visits. Matomo uses cookies (text files) which are saved on your computer and which allow us to analyze how you use our website. The website user information generated by the cookies will only be saved on the servers of our IT Department. We use this information to analyze www.eso.org visits and to prepare reports on website activities. These data will not be disclosed to third parties.
On behalf of ESO, Matomo will use this information for the purpose of evaluating your use of the website, compiling reports on website activity and providing other services relating to website activity and internet usage.
Matomo cookies settings:
Additional Third-party cookies on ESO websites: some of our pages display content from external providers, e.g. YouTube.
Such third-party services are outside of ESO control and may, at any time, change their terms of service, use of cookies, etc.
YouTube: Some videos on the ESO website are embedded from ESO’s official YouTube channel. We have enabled YouTube’s privacy-enhanced mode, meaning that no cookies are set unless the user actively clicks on the video to play it. Additionally, in this mode, YouTube does not store any personally identifiable cookie data for embedded video playbacks. For more details, please refer to YouTube’s embedding videos information page.
Cookies can also be classified based on the following elements.
Regarding the domain, there are:
- First-party cookies, set by the website you are currently visiting. They are stored by the same domain that you are browsing and are used to enhance your experience on that site;
- Third-party cookies, set by a domain other than the one you are currently visiting.
As for their duration, cookies can be:
- Browser-session cookies, which are deleted when the user closes the browser;
- Stored cookies, which stay on the user's device for a predetermined period of time.
How to manage cookies
Cookie settings: You can modify your cookie choices for the ESO webpages at any time by clicking on the link Cookie settings at the bottom of any page.
In your browser: If you wish to delete cookies or instruct your browser to delete or block cookies by default, please visit the help pages of your browser:
Please be aware that if you delete or decline cookies, certain functionalities of our website may be not be available and your browsing experience may be affected.
You can set most browsers to prevent any cookies being placed on your device, but you may then have to manually adjust some preferences every time you visit a site/page. And some services and functionalities may not work properly at all (e.g. profile logging-in, shop check out).
Updates to the ESO Cookies Policy
The ESO Cookies Policy may be subject to future updates, which will be made available on this page.
Additional information
For any queries related to cookies, please contact: pdprATesoDOTorg.
As ESO public webpages are managed by our Department of Communication, your questions will be dealt with the support of the said Department.