Persbericht

Gratis open-source materialen van het ESO Supernova Planetarium & Bezoekerscentrum

’s Werelds eerste open-source planetarium stelt uitgebreide gratis materialen ter beschikking voor astronomische publieksvoorlichting

11 januari 2019

Sinds de opening in april 2018 heeft het ESO Supernova Planetarium & Bezoekerscentrum met meer dan 55.000 bezoekers de wonderen van het heelal gedeeld en de aandacht getrokken van toeschouwers van over de hele wereld. Vanaf nu is de uitgebreide bibliotheek met afbeeldingen in hoge resolutie, prachtige video’s, educatieve teksten en planetariummateriaal, evenals een digitale versie van geavanceerde astronomisch tentoonstelling, gratis beschikbaar online.

Het ESO Supernova Planetarium and Visitor Centre is ’s werelds eerste open-source planetarium, en een deel van zijn missie is het ontwikkelen en delen van beelden, teksten en materialen voor het algemene publiek en de astronomische publieksvoorlichters. Nu de ESO Supernova geopend is voor het publiek, zijn de omvangrijke inhoud van de tentoonstelling, een selectie van zijn fascinerende planetariumvoorstellingen en nog veel meer hoogwaardige outreachmaterialen online beschikbaar voor hergebruik onder een Creative Commons 4.0 licentie. Een bijzonder onderdeel van het open-source materiaal van ESO Supernova is de permanente tentoonstelling ‘The Living Universe’, die het thema van het leven in het heelal in de breedste zin bestrijkt. Het verbindt bezoekers met astronomische onderwerpen door zich te richten op de verbinding tussen mens en heelal, en hoe we het heelal waarnemen – met nadruk op de ESO-faciliteiten. De teksten en afbeeldingen van de panelen, muurafbeeldingen, vloerafdrukken en aanraakschermen waaruit deze 2200 vierkante meter grote tentoonstelling bestaat zijn gratis beschikbaar (zie onderstaand overzicht).

De panelen, ontworpen en opgemaakt door design und mehr, kunnen worden gedownload in HTML-formaat, als PDF-documenten of zelfs als InDesign-bestanden. Met deze laatste kunnen de panelen naar wens worden aangepast. Ze geven op drie verschillende niveaus antwoord op uiteenlopende astronomische vragen: heel kort op infotainment-niveau, dieper op educatief niveau en op een eenvoudige manier, toegespitst op kinderen. Elk paneel omvat prachtige beelden met een hoge resolutie en gemakkelijk te begrijpen grafische afbeeldingen.

Afgezien van de panelen bevat het nieuwe online archief ook meer dan honderd kiosk-applicaties, die diepgaande interactieve en niet-interactieve inhoud over verschillende astronomische onderwerpen presenteren. Net als de panelen zijn deze apps allemaal tweetalig. De apps worden regelmatig bijgewerkt om nieuwe inhoud toe te voegen en om de laatste stand van zaken weer te geven. De apps werken op elke computer met internetaansluiting waarop een full-screen Chrome-browser kan draaien, maar zijn geoptimaliseerd om te worden bekeken op een scherm met een beeldverhouding van 16:9 (bijvoorbeeld 1920×1280 pixels) [1].

Zowel diegenen die geïnteresseerd zijn in astronomie als professionals die in wetenschapscentra werken, kunnen ook bladeren door de uitgebreide database met hoogwaardige astronomische beelden en video’s die voor de ESO Supernova zijn verzameld. Deze archieven bevatten verbluffend mooie astronomische opnamen verzameld door telescopen uit alle windstreken, educatieve videoclips, gemakkelijk te begrijpen grafische weergaven van astronomische verschijnselen, artist’s impressions en oogstrelende voorstellingen van de nachtelijke hemel.

Dit archief komt bovenop de bestaande database met afbeeldingen en video’s op de hoofdwebpagina van ESO. De video’s in het ESO-archief omvatten tevens 360x180 graden films die met een virtual reality-bril, zoals de Zeiss VR One, de Oculus Rift, de HTC Vive of de Google Cardboard, kunnen worden bekeken. Een derde beeld- en video-archief is beschikbaar op de ESA/Hubble-webpagina, die ook door ESO wordt beheerd. Al het materiaal kan worden hergebruikt onder Creative Commons 4.0-licenties.

In aanvulling op al dit frappante beeldmateriaal deelt ESO ook een muziekarchief met bijna 500 gratis muziekstukken, gecomponeerd door ESO-muziekambassadeurs, zoals g Jennifer Galatis, Johan B. Monell, tonelabs, John Dyson, STAN DART en Steve Buick. Ook zijn allerlei 3D-modellen beschikbaar – van ESO-telescopen tot de banen van sterren binnen de Melkweg.

ESO heeft al het nodige verbluffende beeldmateriaal voor planetaria uitgebracht en breidt de online beschikbare bronnen steeds verder uit. Ook twee volledige planetariumvoorstellingen zijn beschikbaar: ‘Europe to the Stars’ en ‘The Sun, Our Living Star’. Zolang de Supernova het publiek blijft boeien, zal ESO materialen en middelen voor astronomische outreachdoeleinden blijven ontwikkelen.

Overzicht van de bestanden

147 volledig opgemaakte tentoonstellingspanelen als PDF’s en InDesign-bestanden

147 html-panelen

104 kiosk-apps (werken op elke computer met beeldscherm en Chrome-browser)

18.500 hoge-resolutie tentoonstellingsbeelden, alle onder CC (tot 50,000 pixels)

• op supernova.eso.org

• op eso.org

• op spacetelescope.org

5000 video’s (animaties en vodcasts), alle onder CC (tot UHD-resolutie)

• op supernova.eso.org

• op eso.org

• op spacetelescope.org

10 Virtual Reality video’s

460 muziekbestanden

13 3D-modellen

11 broncodes van interactieve applicaties die door HITS zijn ontwikkeld

26 webcams, waaronder fish-eyebeelden van Paranal en ALMA voor gebruik in planetaria

Noten

[1] De apps worden vrijgegeven zoals ze zijn en ESO kan helaas geen technische ondersteuning bieden. Houd er rekening mee dat het bij de eerste opstart van de app enkele minuten duurt voordat afbeeldingen en video’s zijn gedownload en in de cache zijn opgeslagen. Gebruik de nieuwste Chrome-browser en zet deze in kioskmodus (google-chrome --no-first-run --touch-events = enabled --disable-infobars --disable-session-crashed-bubble --disable-tab-switcher --disable-translate --kiosk URL).

Maak geen gebruik van de incognitomodus. Zorg voor voldoende schijfruimte. De apps zijn alleen beschikbaar in het Engels en Duits.

Meer informatie

Het ESO Supernova Planetarium & Bezoekerscentrum

Het ESO Supernova Planetarium & Bezoekerscentrum is een hypermodern astronomisch centrum voor het publiek en een educatieve faciliteit op de locatie van het ESO-hoofdkantoor in Garching bei München. In het centrum bevindt zich het grootste gekantelde planetarium van Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland en een interactieve tentoonstelling, die een indrukwekkend beeld geeft van de fascinerende wereld van de astronomie en ESO, om toekomstige generaties te inspireren het ons omringende heelal te waarderen en te begrijpen. Alle inhoud is beschikbaar in het Engels en Duits. Ons onderwijsprogramma is gratis. Bezoek voor meer informatie: supernova.eso.org

Het ESO Supernova Planetarium & Bezoekerscentrum is een samenwerking tussen de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) en het Heidelberg Institute for Theoretical Studies (HITS). Het gebouw is een schenking van de Klaus Tschira Stiftung (KTS), een Duitse stichting, en ESO beheert de faciliteit.

ESO Supernova wordt verder ondersteund door de LOR Foundation, Evans & Sutherland, Sky-Skan en Energie-Wende-Garching.

KTS

De Klaus Tschira Stichting (KTS) is in 1995 opgericht door natuurkundige en mede-oprichter van SAP, Klaus Tschira (1940-2015). Het is een van de grootste niet-commerciële stichtingen met particulier kapitaal. De stichting bevordert de natuurwetenschappen, de wiskunde en de informatica en streeft ernaar de waardering voor deze vakgebieden te vergroten. De activiteiten van de stichting strekken zich uit van de kleuterschool tot middelbare scholen, universiteiten en onderzoeksfaciliteiten. De stichting stimuleert de ontwikkeling van nieuwe methoden voor wetenschappelijke kennisoverdracht en ondersteunt zowel de ontwikkeling als de begrijpelijke presentatie van onderzoeksresultaten.

HITS

Het Heidelberger Institut für Theoretische Studien (HITS) is in 2010 door natuurkundige en mede-oprichter van SAP, Klaus Tschira (1940-2015) en de Klaus Tschira Stichting opgericht als een particulier, non-profit onderzoeksinstituut. HITS verricht fundamenteel onderzoek in de natuurwetenschappen, de wiskunde en de informatica, met de nadruk op het verwerken, structureren en analyseren van grote hoeveelheden gegevens. De onderzoeksgebieden lopen uiteen van de moleculaire biologie tot de astrofysica. De aandeelhouders van HITS zijn de HITS Stiftung, een dochteronderneming van de Klaus Tschira Stichting, de universiteit van Heidelberg en het Karlsruhe Institute of Technology (KIT). HITS werkt ook samen met andere universiteiten en onderzoeksinstituten en met industriële partners. De basisfinanciering van HITS wordt verstrekt door de HITS Stiftung, met middelen die zijn ontvangen van de Klaus Tschira Stichting. De belangrijkste externe financieringsinstanties zijn het Duitse ministerie van onderwijs en onderzoek (BMBF), de Duitse Stichting voor Onderzoek (DFG) en de Europese Unie.

ESO

ESO is de belangrijkste intergouvernementele astronomische organisatie in Europa en verreweg de meest productieve sterrenwacht ter wereld. Zij wordt ondersteund door zestien lidstaten: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Ierland, Italië, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland, en door gastland Chili en strategisch partner Australië. ESO voert een ambitieus programma uit, gericht op het ontwerpen, bouwen en beheren van grote sterrenwachten die astronomen in staat stellen om belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen te doen. Ook speelt ESO een leidende rol bij het bevorderen en organiseren van samenwerking op astronomisch gebied. ESO beheert drie waarnemingslocaties van wereldklasse in Chili: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal staan ESO’s Very Large Telescope (VLT) en haar toonaangevende Very Large Telescope Interferometer, evenals twee surveytelescopen – VISTA, die in het infrarood werkt, en de op zichtbare golflengten opererende VLT Survey Telescope. ESO speelt tevens een belangrijke partnerrol bij twee faciliteiten op Chajnantor, APEX en ALMA, het grootste astronomische project van dit moment. En op Cerro Armazones, nabij Paranal, bouwt ESO de 39-meter Extremely Large Telescope, de ELT, die ‘het grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden.