Persbericht
Jonge sterrenhoop in de schijnwerper
7 september 2011
Deze frappante opname van de open sterrenhoop NGC 2100 is gemaakt met ESO’s New Technology Telescope. Deze heldere verzameling sterren is ongeveer 15 miljoen jaar oud en bevindt zich in de Grote Magelhaense Wolk, een nabij buurstelsel van de Melkweg. De sterrenhoop is omringd door gloeiend gas van de dichtbijgelegen Tarantulanevel.
Door de nabijheid van de indrukwekkende Tarantulanevel (eso0650) en de kolossale sterrenhoop RMC 136 (eso1030) zien waarnemers NGC 2100 vaak over het hoofd. Het gloeiende gas van de Tarantulanevel probeert ook op deze foto alle aandacht naar zich toe te trekken – de kleurrijke gebieden liggen aan de rand van deze nevel. Deze nieuwe foto kwam tot stand door met het EMMI-instrument [1] van de New Technology Telescope van de ESO-sterrenwacht op La Silla (Chili) opnamen te maken door verschillende kleurfilters. De sterren zijn in hun natuurlijke kleuren afgebeeld; het licht van gloeiende, geïoniseerde waterstof (hier rood gekleurd) en zuurstof (blauw) is daaroverheen gelegd.
De kleuren die de nevel vertoont zijn afhankelijk van de temperaturen van de sterren die het gas doen oplichten. De hete, jonge sterren van de Tarantulanevel, die tot de sterrenhoop RMC 136 behoren, bevinden zich rechtsboven deze foto en zijn krachtig genoeg om zuurstof aan het gloeien te brengen [2], wat in de blauwe flarden op deze foto resulteert. De rode gloed onder NGC 2100 wijst erop dat ofwel de buitenste begrenzing van de invloedssfeer van de hete sterren van RMC 136 is bereikt, of dat dit gebied wordt gedomineerd door koelere, oudere sterren, die alleen waterstof tot gloeien kunnen brengen. De sterren waaruit NGC 2100 bestaat zijn ouder en minder energetisch, en veroorzaken weinig of geen nevelgloed.
Sterrenhopen zijn groepen sterren die ongeveer gelijktijdig zijn geboren uit één en dezelfde wolk van gas en stof. De sterren met de meeste massa ontstaan doorgaans in het centrum van de sterrenhoop, de lichtere sterren meer naar buiten. In combinatie met de hogere sterdichtheid in het centrumgebied leidt dat ertoe dat de kern van de sterrenhoop helderder is dan de buitendelen.
NGC 2100 is een open sterrenhoop, wat wil zeggen dat zijn sterren relatief los gebonden zijn door de zwaartekracht. Zulke sterrenhopen hebben een levensduur van enkele tientallen tot honderden miljoenen jaren: door zwaartekrachtsinteracties met andere objecten verspreiden hun sterren zich uiteindelijk. Bolvormige sterrenhopen, die er op het eerste gezicht ongeveer net zo uitzien, bevatten veel meer oude sterren en zijn veel sterker gebonden. Daardoor hebben deze een veel langere levensduur: veel bolvormige sterrenhopen zijn bijna zo oud als het heelal zelf. Dus hoewel NGC 2100 ouder is dan zijn buren in de Grote Magelhaense Wolk, is hij naar kosmische maatstaven nog piepjong.
De gegevens voor de foto van deze ondergewaardeerde jonge sterrenhoop werden voor de ESO-fotowedstrijd Hidden Treasures [3] in 2010 uit de ESO-archieven opgedoken door deelnemer David Roma.
Noten
[1] EMMI staat voor ESO Multi Mode Instrument. Het is een combinatie van een camera en een spectrograaf.
[2] De meeste gloed van de zuurstof is afkomstig van zuurstofatomen die twee elektronen zijn kwijtgeraakt. Deze sterke emissie treedt in nevels veel op, maar stelde de eerste astronomische spectroscopisten voor een raadsel: zij schreven het licht toe aan een nieuw element, dat zij ‘nebulium’ noemden.
[3] ESO’s fotowedstrijd Hidden Treasures 2010 stelde amateurastronomen in de gelegenheid om de enorme ESO-archieven door te spitten op onvermoede astronomische juweeltjes die alleen maar opgepoetst hoefden te worden. Meer informatie over Hidden Treasures is te vinden op http://www.eso.org/public/events/hiddentreasures/.
Meer informatie
ESO, de Europese Zuidelijke Sterrenwacht, is de belangrijkste intergouvernementele sterrenkundeorganisatie in Europa, en het meest productieve astronomische observatorium ter wereld. Zij wordt ondersteund door vijftien landen: België, Brazilië, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. ESO voert een ambitieus programma uit, gericht op het ontwerp, de bouw en het beheer van krachtige grondobservatoria die astronomen in staat stellen om belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen te doen. ESO speelt ook een leidende rol bij het bevorderen en organiseren van samenwerking op sterrenkundig gebied. ESO beheert drie waarnemingslocaties van wereldklasse in Chili: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal staan ESO’s Very Large Telescope (VLT), de meest geavanceerde optische sterrenwacht ter wereld, en twee surveytelescopen: VISTA werkt in het infrarood en is de grootste surveytelescoop ter wereld en de VLT Survey Telescope is de grootste telescoop die uitsluitend is ontworpen om de hemel in zichtbaar licht in kaart te brengen. Ook is ESO de Europese partner van de revolutionaire telescoop ALMA, het grootste sterrenkundige project van dit moment. Daarnaast bereidt ESO momenteel de bouw voor van de Europese Extremely Large optische/nabij-infrarood Telescoop (E-ELT), een telescoop van de 40-meterklasse die ‘het grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden.
Links
Contact
Richard Hook
ESO, La Silla, Paranal, E-ELT and Survey Telescopes Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel: +49 89 3200 6655
Mob: +49 151 1537 3591
E-mail: rhook@eso.org
Rodrigo Alvarez (press contact België)
ESO Science Outreach Network
en Planetarium, Royal Observatory of Belgium
Tel: +32-2-474 70 50
E-mail: eson-belgië@eso.org
Over dit bericht
Persberichten nr.: | eso1133nl-be |
Naam: | Large Magellanic Cloud, LMC, NGC 2100 |
Type: | Local Universe : Star : Grouping : Cluster : Open |
Facility: | New Technology Telescope |
Instruments: | EMMI |
Our use of Cookies
We use cookies that are essential for accessing our websites and using our services. We also use cookies to analyse, measure and improve our websites’ performance, to enable content sharing via social media and to display media content hosted on third-party platforms.
ESO Cookies Policy
The European Organisation for Astronomical Research in the Southern Hemisphere (ESO) is the pre-eminent intergovernmental science and technology organisation in astronomy. It carries out an ambitious programme focused on the design, construction and operation of powerful ground-based observing facilities for astronomy.
This Cookies Policy is intended to provide clarity by outlining the cookies used on the ESO public websites, their functions, the options you have for controlling them, and the ways you can contact us for additional details.
What are cookies?
Cookies are small pieces of data stored on your device by websites you visit. They serve various purposes, such as remembering login credentials and preferences and enhance your browsing experience.
Categories of cookies we use
Essential cookies (always active): These cookies are strictly necessary for the proper functioning of our website. Without these cookies, the website cannot operate correctly, and certain services, such as logging in or accessing secure areas, may not be available; because they are essential for the website’s operation, they cannot be disabled.
Functional Cookies: These cookies enhance your browsing experience by enabling additional features and personalization, such as remembering your preferences and settings. While not strictly necessary for the website to function, they improve usability and convenience; these cookies are only placed if you provide your consent.
Analytics cookies: These cookies collect information about how visitors interact with our website, such as which pages are visited most often and how users navigate the site. This data helps us improve website performance, optimize content, and enhance the user experience; these cookies are only placed if you provide your consent. We use the following analytics cookies.
Matomo Cookies:
This website uses Matomo (formerly Piwik), an open source software which enables the statistical analysis of website visits. Matomo uses cookies (text files) which are saved on your computer and which allow us to analyze how you use our website. The website user information generated by the cookies will only be saved on the servers of our IT Department. We use this information to analyze www.eso.org visits and to prepare reports on website activities. These data will not be disclosed to third parties.
On behalf of ESO, Matomo will use this information for the purpose of evaluating your use of the website, compiling reports on website activity and providing other services relating to website activity and internet usage.
Matomo cookies settings:
Additional Third-party cookies on ESO websites: some of our pages display content from external providers, e.g. YouTube.
Such third-party services are outside of ESO control and may, at any time, change their terms of service, use of cookies, etc.
YouTube: Some videos on the ESO website are embedded from ESO’s official YouTube channel. We have enabled YouTube’s privacy-enhanced mode, meaning that no cookies are set unless the user actively clicks on the video to play it. Additionally, in this mode, YouTube does not store any personally identifiable cookie data for embedded video playbacks. For more details, please refer to YouTube’s embedding videos information page.
Cookies can also be classified based on the following elements.
Regarding the domain, there are:
- First-party cookies, set by the website you are currently visiting. They are stored by the same domain that you are browsing and are used to enhance your experience on that site;
- Third-party cookies, set by a domain other than the one you are currently visiting.
As for their duration, cookies can be:
- Browser-session cookies, which are deleted when the user closes the browser;
- Stored cookies, which stay on the user's device for a predetermined period of time.
How to manage cookies
Cookie settings: You can modify your cookie choices for the ESO webpages at any time by clicking on the link Cookie settings at the bottom of any page.
In your browser: If you wish to delete cookies or instruct your browser to delete or block cookies by default, please visit the help pages of your browser:
Please be aware that if you delete or decline cookies, certain functionalities of our website may be not be available and your browsing experience may be affected.
You can set most browsers to prevent any cookies being placed on your device, but you may then have to manually adjust some preferences every time you visit a site/page. And some services and functionalities may not work properly at all (e.g. profile logging-in, shop check out).
Updates to the ESO Cookies Policy
The ESO Cookies Policy may be subject to future updates, which will be made available on this page.
Additional information
For any queries related to cookies, please contact: pdprATesoDOTorg.
As ESO public webpages are managed by our Department of Communication, your questions will be dealt with the support of the said Department.