Saopštenja za medije

29. april 2016.: Astronomi su pronašli unikatan objekat koji je izgleda sačinjen od materijala iz unutrašnjosti Sunčevog sistema, nastao u vreme kada se formirala i Zemlja, koji je bio čuvan u Ortovom oblaku daleko od Sunca, milijardama godina. Posmatranja sa ESO Veoma velikog teleskopa i Kanadsko Francuskog Havajskog teleskopa, ukazuju da je C/2014 S3 (PANSTARRS) prvi objekat otkriven na dugoperiodičnoj kometskoj orbiti koji ima karakteristike asteroida iz unutrašnjeg dela Sunčevog sistema. Ovo nam može pružiti mnoge bitne informacije o tome kako se Sunčev sistem formirao.

27. april 2016.: ESO Paranal opervatorija u Čileu je 26. aprila 2016. godine organizovala događaj u cilju obeležavanja prve svetlosti za četiri moćna lasera koji su krucijalni deo sistema adaptivne optike ESO Veoma velikog teleskopa. Prisutni su imali priliku da vide spektakularni prikaz najnovije laserske tehnologije na veličanstvenom nebu Paranala. Ovo su najmoćniji laseri vodiči ikada korišćeni u astronomske svrhe i ovaj događaj obeležava prvo korišćene višestrukih laserskih zvezda-vodiča na ESO-u.

13. april 2016.: Nova slika sa VLT teleskopa za pregled neba (VST) na ESO opservatoriji Paranal u Čileu prikazuje izvanrednu skupinu galaksija poznatu kao jato Fornaks, koje se nalazi na južnom nebu u istoimenom sazvežđu Fornaks (Peć). Ovo jato udomljava galaksije različitih veličina i oblika, a neke od njih kriju tajne.

31. mart 2016.: Ova nova slika sa Atakama velikog milimetarskog/submilimetarskog teleskopa (engl. Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA)) prikazuje najfinije detalje snimljenog diska iz kojeg se formiraju zvezde u okolini zvezde slične Suncu, pod imenom TW Hydrae. Otkriva nam i interesantan "procep" na udaljenosti od zvezde kolika je udaljenost Zemlje od Sunca, što ukazuje na mogućnost formiranja mlade verzije naše planete, ili pak masivnije super-Zemlje, baš na ovom mestu.

23. mart 2016.: Ovaj prizor, koji je uhvatila OmegaCAM kamera ESO-vog VLT teleskopa za pretraživanje, prokazuje usamljenu galaksiju poznatu pod imenom Wolf-Lundmark-Melotte, ili karće kao WLM. Iako se smatra delom naše Lokalne grupe galaksija, WLM stoji usamljena na samom obodu grupe, kao jedan od najudaljenijih pripadnika. Zapravo, ova galaksija je toliko mala i usamljena, da se pretpostavlja da najverovatnije nikada nije interagovala sa Lokalnom grupom galaksija - možda, čak, ni sa jednom drugom galaksijom u istoriji svemira.

16. mart 2016.: Posmatranja koja se obavljaju zahvaljujući HARPS spektrografu na ESO La Sija opservatoriji u Čileu, otkrila su neočekivane promene sjajnih pega na patuljastoj planeti Ceres. Iako sa Zemlje Ceres vidimo tek kao malo veću svetlu tačku, pažljivo proučavanje njegove svetlosti pokazuje nam da postoje, ne samo očekivane promene zbog rotacije Ceresa, već da se sjaj pega pojačava u toku dana, kao i da postoje još neke varijacije. Ova posmatranja ukazuju na to da je materijal pega lako isparljiv, te da isparava zbog uticaja sunčevog zračenja.

9. mart 2016.: Veoma veliki teleskop interferometar (engl. The Very Large Telescope Interferometer - VLTI) na ESO-ovoj Paranal opervatoriji u Čileu, napravio je do sada najoštrije slike prašnjavog diska u okolni ostarele zvezde. Po prvi put ove karakteristike mogu da se uporede sa onima koje vidimo oko mladih zvezda - i izgledaju začuđujuće slično. Postoji čak i mogućnost da disk koji se pojavljuje prad kraj života zvezde može da stvori drugu generaciju planeta.

2. mart 2016.: In this huge new image clouds of crimson gas are illuminated by rare, massive stars that have only recently ignited and are still buried deep in thick dust clouds. These scorching-hot, very young stars are only fleeting characters on the cosmic stage and their origins remain mysterious. The vast nebula where these giants were born, along with its rich and fascinating surroundings, are captured here in fine detail by ESO’s VLT Survey Telescope (VST) at the Paranal Observatory in Chile.

24. februar 2016.: Spektakularna nova slika Mlečnog puta je objavljena u cilju obeležavanja završetka rada APEX Telescope Large Area Survey of the Galaxy (ATLASGAL) projekta. APEX teleskop u Čileu je mapirao ceo prostor koji zauzima ravan Mlečnog puta koja je vidljiva sa južne hemisfere i to po prvi put na submilimetarskim talasnim dužinama - između infracrvene svetlosti i radio talasa - i sa mnogo više detalja od skorašnjih mapa sa satelitskih teleskopa. Pionrski 12-metarski APEX teleskop omogućava astronomima da proučavaju hladni svemir: gas i prašinu samo nekoliko stepeni iznad apsolutne nule.

10. februar 2016.: A newly formed star lights up the surrounding cosmic clouds in this new image from ESO’s La Silla Observatory in Chile. Dust particles in the vast clouds that surround the star HD 97300 diffuse its light, like a car headlight in enveloping fog, and create the reflection nebula IC 2631. Although HD 97300 is in the spotlight for now, the very dust that makes it so hard to miss heralds the birth of additional, potentially scene-stealing, future stars.

3. februar 2016.: Astronomi su uspomoć ALMA i IRAM teleskopa napravili prva merenja temperature velikih zrna prašine u spoljašnjim delovima diska u kojem se formiraju zvezde u okolini mlade zvezde. Koristeći se novom tehnikom posmatranja objekta poznatog pod nadimkom Leteći tanjir, pronašli su da su zrna prašine mnogo hladnija od očekivanog: čak - 266 stepeni celzijusa. Ovaj iznenađujući rezultat nam govori da je potrebno napraviti reviziju modela ovakvih diskova.

27. januar 2016.: Mnoge galaksije su prepune prašine, dok druge povremeno imaju neprozračne vrtloge sačinjene od "čađi" u predelima oko zvezda. Međutim, tema proučavanja ove fotografije, koju je zabeležila kamera OmegaCAM sa ESO VLT teleskopa za pregled u Čileu, veoma je neobična – mala galaksija kataloške oznake IC 1613, pravi je čudak! IC 1613 sadrži veoma male količine kosmičke prašine, omogućavajući astronomima da istražuju njenu strukturu do sitnih detalja. Ovo nije samo stvar “urednosti” – čistoća ove galaksije ključna je za naše razumevanje svemira koji nas okružuje.

15. januar 2016.: Najsjajnija galaksija u našem univerzumu - kvazar W2246-0526, uočen kada je svemir bio tek na 10% od sadašnje starosti - toliko je turbulentna da se nalazi u procesu izbacivanja svog gasa od kojeg se formiraju zvezde, saznajemo iz novih posmatranja Atakama velikog milimetarskog/submilimetarskog teleskopa ALMA,

13. januar 2016.: Zumiranje crnih rupa glavni je zadatak novoinstaliranog instrumenta GRAVITY na ESO Veoma velikom teleskopu (VLT) u Čileu. Tokom prvih opservacija, GRAVITY je uspešno iskombinovao svetlost zvezda uz pomoć sva četiri Pomoćna teleskopa VLT-a. Veliki tim astronoma i inženjera iz Evrope koji su dizajnirali u napravili GRAVITY, a koje predvodi Maks Plank institut za ekstraterestričku fiziku u Garhingu, veoma su zadovoljni performansama. Tokom inicijalnih testova, instrument je već postigao značajne prve rezultate. Ovo je najmoćniji instrument instaliran na VLT interferometru do sada.

16. decembar 2015.: Astronomers using the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) have found the clearest indications yet that planets with masses several times that of Jupiter have recently formed in the discs of gas and dust around four young stars. Measurements of the gas around the stars also provide additional clues about the properties of those planets.

15. decembar 2015.: ESO telescopes have provided an international team of astronomers with the gift of the third dimension in a plus-sized hunt for the largest gravitationally bound structures in the Universe — galaxy clusters. Observations by the VLT and the NTT complement those from other observatories across the globe and in space as part of the XXL survey — one of the largest ever such quests for clusters.

9. decembar 2015.: Spektakularni rezultat 360 miliona godina dugog kosmičkog sudara otkriven nam je, sa velikim brojem detalja, na novoj slici ESO-ovog Veoma velikog teleskopa (engl. Very Large Telescope - VLT) na Paranal opservatoriji. Među materijalom koji se sudara nalazi se i retka i misteriozna, mlada patuljasta galaksija. Ova galaksija dala je astronomima sjajnu mogućnost da nauče više o njoj sličnim galaksijama za koje se očekuje da su bile česte u ranom univerzumu, ali su uglavnom previše blede i daleke da bi bile posmatrane trenutno aktuelnim teleskopima.

25. novembar 2015.: A team of astronomers using ESO’s Very Large Telescope (VLT) has captured the most detailed images ever of the hypergiant star VY Canis Majoris. These observations show how the unexpectedly large size of the particles of dust surrounding the star enable it to lose an enormous amount of mass as it begins to die. This process, understood now for the first time, is necessary to prepare such gigantic stars to meet explosive demises as supernovae.

18. novembar 2015.: ESO-ov VISTA teleskop pronašao je hordu, do danas skrivenih, masivnih galaksija, koje su postojale kada je univerzum bio u fazi ranog detinjstva. Otkrivanjem i ispitivanjem više ovakvih galaksija nego ikada pre, astronomi su po prvi put saznali kada tačno su se ove džinovske galaksije prvi put formirale.

11. novembar 2015.: Ostaci kobne interakcije između umrle zvezde i njenog ručka - asteroida, proučavani su do detalja po prvi put i to od strane internacionalnog tima astronoma potpomognutog Veoma velikim teleskopom na ESO-ovoj Paranal opservatoriji u Čileu. Ova studija nam daje uvid u daleku budućnost i sudbinu Sunčevog sistema.