Persbericht

De sterren achter het gordijn

3 februari 2010

ESO heeft een prachtige opname vrijgegeven van een gigantische kraamkamer rondom NGC 3603, waar voortdurend sterren worden geboren. In deze nevel bevindt zich een van de helderste en meest compacte clusters van jonge, zware sterren in de Melkweg. Dit is een uitstekend ‘lokaal’ alternatief voor het bestuderen van actieve stervormingsgebieden in andere sterrenstelsels. Het cluster herbergt ook de zwaarste ooit ‘gewogen’.

NGC 3603 is een ‘starburst’ gebied: een kosmische fabriek waar in de uitgestrekte gas- en stofwolken in korte, heftige uitbarstingen (starbursts) enorm veel jonge, zware sterren worden gevormd. Op een afstand van 22000 lichtjaar van de zon is dit het meest nabije gebied in zijn soort in ons sterrenstelsel. Dit biedt astronomen de mogelijkheid om intense stervormingsprocessen te bestuderen, die in andere sterrenstelsels veel voorkomen maar moeilijk kunnen worden waargenomen omdat ze zo ver van ons af staan.

De nevel dankt zijn vorm aan het felle licht en de sterke wind van de jonge, zware sterren die het gordijn van gas en wolken optillen en een groot aantal gloeiende zonnen onthullen. Het centrale cluster van sterren in NGC 3603 herbergt duizenden verschillende soorten sterren (eso9946): de meeste hebben een massa vergelijkbaar met of kleiner dan die van onze zon, maar het spectaculairst zijn enkele van de superzware sterren die aan het einde van hun leven zijn. Een paar blauwe supergiganten zijn samengeperst in een gebied van minder dan een kubieke lichtjaar, samen met drie Wolf-Rayet sterren – extreem heldere en zware sterren die grote hoeveelheden materie uitstoten voordat ze eindigen in een supernova-explosie. Astronomen hebben met behulp van waarnemingen met SINFONI op ESO’s Very Large Telescope (VLT) berekend dat een van deze sterren ongeveer 120 keer zwaarder is dan onze zon en daarmee de zwaarste in de Melkweg [1].

De wolken van NGC 3603 leveren een familieportret van sterren in verschillende stadia van hun leven, met gasstructuren van sterren in wording, nieuwgeboren sterren, volwassen sterren en sterren die het einde van hun leven naderen. Al deze sterren hebben ongeveer dezelfde leeftijd, een miljoen jaar, een fractie van de leeftijd van ons zonnestelsel. De sterren vertonen een opmerkelijke verscheidenheid in massa. De superzware exemplaren zijn erg helder en heet en branden veel sneller op dan de minder zware, zwakkere en koelere.

Deze nieuwe opname met het FORS-instrument op de VLT op Cerro Paranal in Chili portretteert een groot gebied rondom het sterrenstelsel en onthult de rijke textuur van de omringende gas- en stofwolken.

Noten

[1] De ster, NGC 3603-A1, is een dubbelstersysteem van twee sterren die in 3,77 dagen om elkaar draaien. De zwaarste ster heeft een massa van 116 zonsmassa’s, terwijl zijn begeleider een massa heeft van 89 zonsmassa’s.

Meer informatie

ESO, de Europese Zuidelijke Sterrenwacht, is de belangrijkste intergouvernementele sterrenkundeorganisatie in Europa en wereldwijd het meest productieve astronomische observatorium. ESO wordt ondersteund door 14 landen: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. ESO voert een ambitieus programma uit gericht op het ontwerp, de bouw en de exploitatie van krachtige grondobservatoria die astronomen in staat stellen om belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen te doen. ESO speelt ook een leidende rol in het bevorderen en organiseren van samenwerking in het sterrenkundig onderzoek. ESO exploiteert drie observatielocaties van wereldklasse in Chili: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal exploiteert ESO de Very Large Telescope (VLT), 's werelds meest geavanceerde optische observatorium en ESO is de Europese partner van de revolutionaire telescoop ALMA. ESO is momenteel bezig met ontwerpstudies voor de 42-meter Europese Extremely Large optische/nabij-infrarood Telescoop ( E-ELT), die ‘het grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden.

Contact

Drs. Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie, NOVA Informatie Centrum
Tel: +31(0)20-5257480
Mob: +31(0)20-5257484
E-mail: h.m.baan@uva.nl

Henri Boffin
ESO
Garching, Germany
Tel: +49 89 3200 6222
E-mail: hboffin@eso.org

Connect with ESO on social media

Dit is een vertaling van ESO-persbericht eso1005.

Over dit bericht

Persberichten nr.:eso1005nl
Naam:NGC 3603
Type:Milky Way : Star : Grouping : Cluster : Open
Milky Way : Nebula : Type : Star Formation
Facility:Very Large Telescope
Instruments:FORS1

Afbeeldingen

Stellar nursery NGC 3603*
Stellar nursery NGC 3603*
Alleen in het Engels
Stervorming in het sterrenbeeld Kiel (Carina)
Stervorming in het sterrenbeeld Kiel (Carina)

Video's

Zooming in on NGC 3603
Zooming in on NGC 3603
Alleen in het Engels
Panning across NGC 3603
Panning across NGC 3603
Alleen in het Engels