1 00:00:02,220 --> 00:00:04,240 Bu bir ESOcast! 2 00:00:04,240 --> 00:00:07,860 Avrupa Güney Gözlemevi ESO'nun 3 00:00:07,860 --> 00:00:10,330 sahne arkasındaki son teknoloji bilimi ve yaşamı, 4 00:00:10,500 --> 00:00:17,810 evsahibimiz Dr j, nam-ı diğer Dr Joe Liske ile nihai sınırları keşfediyoruz. 5 00:00:20,000 --> 00:00:23,120 Merhaba, ESOcast'ın özel bölümüne hoşgeldiniz 6 00:00:23,500 --> 00:00:27,830 Ekim 2012'deki ESO'nun 50. yıldönümüne yaklaşırken 7 00:00:27,830 --> 00:00:30,560 ESO'nun güney gökküresini keşfedişinin 50 yılını anlatan 8 00:00:30,560 --> 00:00:35,620 sekiz özel bölüm sunacağız. 9 00:00:39,660 --> 00:00:44,600 Büyük Yapıları İnşa Etmek 10 00:00:49,910 --> 00:00:52,820 Gökbilim büyük bir bilim dalıdır. 11 00:00:55,410 --> 00:00:57,170 Dışarıda kocaman bir Evren var 12 00:00:57,170 --> 00:01:01,610 ve evrenin keşfi için devasa aletlere ihtiyacımız var. 13 00:01:06,350 --> 00:01:10,830 Bu Palomar Dağı'ndaki 5-metrelik Hale aynalı teleskopu. 14 00:01:10,830 --> 00:01:15,740 Elli yıl önce, Avrupa Güney Gözlemevi kurulurken 15 00:01:15,740 --> 00:01:19,190 dünyadaki en büyük teleskoptu. 16 00:01:20,440 --> 00:01:26,000 ESO'nun Cerro Paranal'daki Çok Büyük Teleskopu şimdi bir son teknoloji harikası. 17 00:01:26,500 --> 00:01:29,310 Tarihteki en güçlü teleskop olarak 18 00:01:29,310 --> 00:01:33,690 İçindeki yaşadığımız Evrenin tüm görkemini gözler önüne seriyor. 19 00:01:36,330 --> 00:01:40,600 Fakat gökbilimciler hedeflerini daha da büyük aletler üzerine kuruyorlar. 20 00:01:40,600 --> 00:01:43,960 Ve ESO bu hayalleri gerçekleştiriyor. 21 00:01:58,310 --> 00:02:00,630 Atacama'da bulunan San Pedro. 22 00:02:02,000 --> 00:02:05,560 Olağanüstü manzaranın ve doğa harikalarının arasında kalan, 23 00:02:05,560 --> 00:02:10,080 bu ilginç kasaba yerli Atacameñolara ve 24 00:02:10,080 --> 00:02:12,630 maceraperest gezginlere evsahipliği yapmaktadır. 25 00:02:14,890 --> 00:02:18,690 Ve tabi ki ESO gökbilimci ve teknisyenlerine. 26 00:02:24,000 --> 00:02:28,070 San Pedro'dan çok uzak olmayan bir yerde, ESO'nun ilk rüya makinesi oluşmaya başlıyor. 27 00:02:28,070 --> 00:02:33,660 Adı ALMA – Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizgesi. 28 00:02:34,740 --> 00:02:40,100 ALMA, Avrupa, Kuzey Amerika ve Doğu Asya ortaklığı projesidir. 29 00:02:40,100 --> 00:02:43,060 Dev bir yakınlaştırıcı mercek gibi çalışıyor. 30 00:02:43,060 --> 00:02:48,340 Birbirine yakın 66 anten bir geniş-açı görüşü sağlıyor. 31 00:02:48,340 --> 00:02:54,240 Aralarındaki uzaklık arttığında, gökyüzünde daha küçük bir alanın çok daha detaylı bir görüntüsünü elde edebiliyor. 32 00:02:56,370 --> 00:03:01,060 Milimetre-altı dalgaboylarında, ALMA evreni farklı dalgaboylarında görmektedir. 33 00:03:01,060 --> 00:03:02,720 Fakat neyi ortaya çıkaracak? 34 00:03:04,260 --> 00:03:09,740 Büyük Patlama'nın başlangıcında Evrendeki ilk gökadaların doğumunu. 35 00:03:12,480 --> 00:03:15,110 Moleküler gazın soğuk ve tozlu bulutlarını 36 00:03:15,110 --> 00:03:19,200 — yeni güneş ve gezegenlerin doğduğu yıldız doğumevlerini. 37 00:03:22,810 --> 00:03:25,370 Ve: evrenin kimyasını. 38 00:03:29,170 --> 00:03:34,160 ALMA organik moleküllerin izini arayacak — bunlar yaşamın yapıtaşlarıdır. 39 00:03:38,260 --> 00:03:42,070 ALMA antenlerinin inşası tüm hızıyla devam ediyor. 40 00:03:43,020 --> 00:03:46,420 Lore ve Otto adlı iki dev taşıyıcı, 41 00:03:46,420 --> 00:03:50,590 tamamlanan antenleri Chajnantor Platosu'na taşıyor. 42 00:03:56,790 --> 00:03:58,690 Deniz seviyesinin 5000 metre üzerinde, 43 00:03:58,690 --> 00:04:02,980 dizge, mikrodalga evrenin eşsiz bir görüntüsünü sağlıyor. 44 00:04:10,090 --> 00:04:11,950 ALMA neredeyse tamamlanmak üzereyken, 45 00:04:11,950 --> 00:04:16,060 ESO'nun bir sonraki rüya makinesi hala birkaç yıl uzakta. 46 00:04:16,060 --> 00:04:18,130 Şuradaki dağı görüyor musunuz? 47 00:04:18,130 --> 00:04:20,769 Orası Cerro Armazones. 48 00:04:22,900 --> 00:04:24,260 Paranal'a çok uzak değil, 49 00:04:24,260 --> 00:04:29,500 burası insanlık tarihindeki en büyük teleskopa ev sahipliği yapacak. 50 00:04:30,000 --> 00:04:34,680 Avrupa Aşırı Büyük Teleskopu ile tanışın. 51 00:04:35,110 --> 00:04:37,820 Dünyanın gökyüzünü izleyen en büyük gözü. 52 00:04:42,600 --> 00:04:45,730 Yaklaşık kırk metre çapındaki gösterişli aynası 53 00:04:45,730 --> 00:04:51,260 E-ELT basitçe daha önce inşa edilmiş tüm teleskopları gölgede bırakacak. 54 00:04:53,290 --> 00:04:56,620 Neredeyse sekiz yüz bilgisayar kontrollü ayna parçası 55 00:04:58,280 --> 00:05:02,510 Karmaşık optik yapı mümkün olan en keskin görüntüleri sağlamaktadır. 56 00:05:04,990 --> 00:05:08,150 Yaklaşık bir kilise kulesi kadar yüksek bir kubbe. 57 00:05:13,120 --> 00:05:17,530 E-ELT, bir en iyiye ulaşma çabasıdır. 58 00:05:20,670 --> 00:05:25,170 Yine de gerçek harika, tabi ki, dışardaki evrende bulunmaktadır. 59 00:05:30,720 --> 00:05:35,100 E-ELT diğer yıldızların etrafında dolanan gezegenleri ortaya çıkaracak. 60 00:05:38,760 --> 00:05:42,820 Tayfölçeri bio-işaretçilere bakarak, 61 00:05:42,820 --> 00:05:45,120 bu uzaylı dünyalara ait atmosferlerin kokusunu alacak. 62 00:05:48,910 --> 00:05:54,250 Daha da ötesinde, diğer gökadalarda bulunan tekil yıldızları araştıracak. 63 00:05:54,250 --> 00:05:59,080 Komşu şehirlerde bulunan kimselerle ilk kez görüşmeye benziyor. 64 00:06:00,000 --> 00:06:02,390 Kozmik bir zaman makinesi gibi çalışarak, 65 00:06:02,390 --> 00:06:06,130 dev teleskop bizi herşeyin başladığı 66 00:06:06,130 --> 00:06:08,400 milyarlarca yıl öncesine götürecek. 67 00:06:12,270 --> 00:06:15,770 Ve belki de 68 00:06:15,770 --> 00:06:20,160 — gökadaların hızla artan şekilde birbirlerinden uzaklaşmasını 69 00:06:20,160 --> 00:06:22,640 sağlayan gizemli bir gerçek. 70 00:06:34,550 --> 00:06:38,910 Gökbilim büyük bir bilim, ve büyük gizemlerin bilimidir. 71 00:06:38,910 --> 00:06:40,500 Dünya dışında yaşam var mı? 72 00:06:40,500 --> 00:06:42,760 Evrenin kökeni nedir? 73 00:06:43,890 --> 00:06:48,980 ESO'nun yeni canavar teleskopu bunları anlamak için araştırmalarımıza yardımcı olacak. 74 00:06:48,980 --> 00:06:53,000 Henüz orada değiliz, fakat bu uzun sürmeyecek. 75 00:06:53,000 --> 00:06:54,310 Peki sonrası? 76 00:06:54,310 --> 00:06:55,910 Aslında kimse bilmiyor. 77 00:06:55,910 --> 00:06:58,970 Fakat ESO maceraya hazır. 78 00:07:31,160 --> 00:07:34,970 Ben Dr J, ESOcast'ın bu özel bölümünü bitirirken. 79 00:07:34,970 --> 00:07:38,300 Başka bir kozmik macerada tekrar görüşmek üzere. 80 00:07:40,730 --> 00:07:42,000 ESOcast, ESO tarafından hazırlanmaktadır, 81 00:07:42,000 --> 00:07:44,000 Avrupa Güney Gözlemevi 82 00:07:44,910 --> 00:07:46,000 ESO, Avrupa Güney Gözlemevi 83 00:07:46,000 --> 00:07:48,000 gökbilimde en önde gelen hükümetler-arası bilim ve teknoloji organizasyonudur. 84 00:07:48,000 --> 00:07:50,000 Hem yer ve hem uzay-konuşlu gözlemevleri arasında ESO dünyadaki en üretken gözlemevidir. 85 00:07:53,480 --> 00:07:58,490 Uyarlama ESO; çeviri Arif Solmaz