Voorbereiding van een revolutie

De sterrenkunde maakt gouden tijden door. Alleen al het afgelopen decennium zijn verbluffende ontdekkingen gedaan die iedereen zullen aanspreken – van de eerste planeten bij andere sterren tot de versnellende uitdijing van het heelal, dat gedomineerd wordt door de nog steeds raadselachtige donkere materie en donkere energie.

Vooral dankzij de geavanceerde waarneemfaciliteiten van ESO, de intergouvernementele organisatie voor sterrenkundig onderzoek bij uitstek, neemt Europa op alle terreinen van de moderne sterrenkunde een vooraanstaande positie in. Het is nu de uitdaging om deze positie te consolideren en versterken. Dat zal worden gerealiseerd met een revolutionair nieuw telescoopconcept, de Extremely Large Telescope (ELT), die prestaties levert die orden van grootte beter zijn dan die van de huidige waarneemfaciliteiten. Zo'n telescoop zal, uiteindelijk, een ommekeer teweegbrengen in onze perceptie van het heelal, net zoals de telescoop van Galilei dat 400 jaar geleden heeft gedaan.

De Extremely Large Telescope, met een geplande diameter van 39 meter, bevindt zich momenteel in een verregaande ontwerpfase. Naar verwachting zal de bouw in 2014 groen licht krijgen en kunnen de waarnemingen vroeg in het volgende decennium beginnen.

Het 'oog' van de telescoop is bijna zo groot als een half voetbalveld en zal 15 keer zo veel licht opvangen als de grootste optische telescopen van dit moment. Het vernieuwende telescoopontwerp heeft vijf afzonderlijke spiegels die elk van een adaptief optisch systeem zijn voorzien, om beeldverstoringen ten gevolge van turbulenties in de aardatmosfeer te corrigeren. Daardoor zullen ze voor een uitzonderlijk goede beeldkwaliteit zorgen, waarbij de beelden 15 keer zo scherp zullen zijn als die van de Hubble Ruimtetelescoop. De hoofdspiegel zal uit bijna 800 zeshoekige segmenten bestaan.